Αθλητική Διατροφή

Η αθλητική διατροφή ορίζεται ως η εφαρμογή της επιστήμης της διατροφολογίας σε ζητήματα που άπτονται τόσο της διατροφής όσο και της φυσικής δραστηριότητας, με εξειδικευμένη τεχνογνωσία που συνήθως αποκτάται σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Όταν μιλάμε για αθλητική διατροφή ο νους μας συνήθως πηγαίνει σε αθλητές κορυφαίου επιπέδου, όπως Ολυμπιονίκες και επαγγελματίες αθλητές, όπου η συμβολή της αθλητικής διατροφής στην αύξηση και διατήρηση της απόδοσής τους είναι αδιαμφισβήτητη. Ωστόσο, οι αρχές αυτής της επιστήμης είναι εξίσου ωφέλιμες και για όσους αθλούνται σε ερασιτεχνικό πλαίσιο, μερικές φορές την εβδομάδα, με στόχο τη βελτίωση της υγείας τους. Παρόλο που ακόμη και οι αθλητές υψηλού επιπέδου αντιλαμβάνονται τη σημασία της διατροφής, παρατηρείται συχνά ότι δεν την εντάσσουν στις κορυφαίες προτεραιότητές τους. 

Είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι μια ισορροπημένη διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο στην πλήρη εκμετάλλευση των δυνατοτήτων ενός αθλητή, σε συνδυασμό με την κατάλληλη ψυχολογία και την κατάλληλη προπόνηση. Με τη συμβολή ενός κατάλληλα δομημένου διατροφικού πλάνου από κάποιον ειδικό διαιτολόγο, ακόμα και η πιο επιμελής προπόνηση μπορεί να αποδώσει πάνω από το μέγιστο των δυνατοτήτων, ενώ παράλληλα ο αθλητής καθίσταται λιγότερο επιρρεπής σε τραυματισμούς. Η παρέμβαση ενός ειδικού διαιτολόγου διαφοροποιείται από αθλητή σε αθλητή και επηρεάζεται από τον ίδιο τον οργανισμό αλλά και το είδος του αθλήματος.

Παρά τη σαφή καθιέρωση του ρόλου της διατροφής στην αθλητική απόδοση, η ενσωμάτωση αυτής της επιστήμης σε επίπεδο σωματείων, προπονητών και αθλητών προχωρά με αργούς ρυθμούς. Η ψυχολογική ετοιμότητα, το κίνητρο και η προπόνηση αποτελούν σημαντικούς παράγοντες, όμως δίχως την κατάλληλη διατροφική υποστήριξη, ο αθλητής αδυνατεί να φτάσει στο 100% της απόδοσής του. Είναι λοιπόν ξεκάθαρο πως η επιστήμη της αθλητικής διατροφής επεκτείνεται τόσο σε αθλητές πρωταθλητισμού όσο και σε άτομα που ασκούνται για λόγους αναψυχής. Αν και δεν πρόκειται να μετατρέψει αυτομάτως έναν αθλούμενο αναψυχής σε παγκόσμιο πρωταθλητή, η απουσία κατάλληλου διατροφικού προγράμματος σίγουρα μπορεί να υποβαθμίσει την απόδοση ακόμα και ενός πρωταθλητή. Μπορεί μάλιστα να αποτελέσει τη διαφορά μιας ήττας από μια νίκη. 

Επιπλέον, τα συμπληρώματα διατροφής αποτελούν έναν ακόμη παράγοντα που απαιτεί προσεκτική αξιολόγηση από ειδικούς αθλητικούς διαιτολόγους, οι οποίοι έχουν την ικανότητα να συνεκτιμούν τη συνολική διατροφή και τις αυξημένες ανάγκες ενός αθλητή. Η λήψη τέτοιων νόμιμων συμπληρωμάτων μπορεί να λειτουργήσει υποστηρικτικά, εφόσον οι θρεπτικές απαιτήσεις δεν καλύπτονται επαρκώς από το καθημερινό διαιτολόγιο και το προπονητικό πλάνο είναι ιδιαιτέρως απαιτητικό. Ωστόσο, εάν η χρήση τους γίνεται δίχως την κατάλληλη εποπτεία από ειδικούς, ελλοχεύει ο κίνδυνος άσκοπης οικονομικής επιβάρυνσης και, σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την υγεία του αθλητή. 

Παρά τα αναπάντητα ερωτήματα που συνεχίζουν να διερευνώνται, η σχέση μεταξύ διατροφής και υγείας του αθλητή είναι σαφής: η ορθή αξιοποίηση των ήδη διαθέσιμων επιστημονικών δεδομένων, σε συνδυασμό με τον συνεχή επανασχεδιασμό και την προσαρμογή του διατροφικού πλάνου, αποτελεί προϋπόθεση για τη διασφάλιση της βέλτιστης απόδοσης. Είναι επίσης σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι οι διατροφικές συνήθειες δύσκολα αλλάζουν· χωρίς όμως αυτές τις αλλαγές, οι στόχοι υγείας και υψηλής απόδοσης μένουν αναπόφευκτα ανέφικτοι.